معرفی اجمالی معجم موضوعی حکمت اشراق

حکمت اشراق یکی از سه مکتب اصلی در فلسفه اسلامی است، که مؤسس و یا به تعبیری مدوِن آن شهاب‌الدین یحیی بن حبش، ملقب به ابوالفتوح و مشهور به شیخ اشراق، زاده به سال 549ق و مقتول به سال 587ق می‌باشد.

موضوع حکمت اشراق، نور است که مقابل آن ظلمت قرار دارد؛ برخلاف حکمت مشاء که موضوعش وجود است و مقابل آن عدم. نور در حکمت اشراق مشکک و دارای مراتب است که وجه افتراق و اشتراک در آن، همان نور است. از نور الأنوار که شدیدترین نور یا به عبارتی نور محض است، شروع می‌شود و تا عالم ماده، که در آن نور از شدت غلبه ظلمت چنان ضعیف شده که گویی هیچ نوری در آن نیست، پایان می‌یابد.

از مهم‌ترین فیلسوفان و شارحان حکمت اشراق، می‌توان محمد بن محمود مشهور به شمس‌الدین محمد شهرزوری و محمود بن مسعود ملقب به قطب‌الدین شیرازی و صدرالمتألهین شیرازی را نام برد.

یکی از آرزوهای محققان و پژوهشگران علوم فلسفی، دستیابی سریع و آسان به آرا و نظریات مطرح‌شده در مکتب اشراق است. این مهم با تولید برنامه حاضر تأمین شده است. ما امروز مفتخریم که توانسته‌ایم بسیاری از آثار مهم مکتب اشراق را در قالب تحلیل موضوعی، خدمت پژوهشگران و اساتید فلسفه تقدیم نماییم.

محتوای نرم‌افزار

  • آثاری که در این نرم‌افزار به‌صورت موضوعی مورد تحلیل قرار گرفته‌‌اند، عبارتند از:
  • 1. حكمة الإشراق؛

    2. شرح حكمة الإشراق (الشهرزوري)؛

    3. شرح حكمة الإشراق (قطب‌الدين الشيرازي)؛

    4. التلويحات اللوحية و العرشية؛

    5. المقاومات؛

    6. المشارع و المطارحات؛

    7.التعليقات علی شرح حكمة الإشراق (لصدرالمتألهين).

  • این تحلیل موضوعی شامل موارد زیر است:
  • _ چکیده‌نویسی متن (۲۲۳۶۴ موضوع)

    _ نمايه‌سازی (۲۷۵۰۷ نمايه)

    _ کليدواژه (۴۳۹۴ کليدواژه)

    دربــاره معجم موضوعی حکمت اشراق

    يؤْتِي الْحِكمَةَ مَنْ يشاءُ وَ مَنْ يؤْتَ الْحِكمَةَ فَقَدْ أُوتِي خَيراً كثِيراً وَ ما يذَّكرُ إِلاَّ أُولُوا الْأَلْبابِ (بقره: 269).

    حکمت اشراق یکی از سه مکتب اصلی در فلسفه اسلامی است، که مؤسس و یا به تعبیری مدوِن آن شهاب‌الدین یحیی بن حبش، ملقب به ابوالفتوح و مشهور به شیخ اشراق، زاده به سال 549ق و مقتول به سال 587ق می‌باشد.

    شیخ اشراق، که خود اهل کشف و شهود بوده، ریاضت و تهذیب نفس را شرط اصلی دست‌یازی به حکمت می‌داند؛ ازاین‌رو در نظر او حکمتِ بحثی و استدلالیِ صرف، ناقص است و کمال حکمت، شهود حقیقت است، که البته باید بتوان آن را با استدلال و برهان نیز همراه کرد و برای اهل نظر قابل فهم نمود. او حکمت اشراق را حاصل مکاشفات و مشاهدات خود می‌داند و تصریح می‌کند که برهانی کردن آن مشاهدات، تنها از باب تأییدی است بر آنچه دیده: «لم يحصل لي أوّلا بالفكر، بل كان حصوله بأمر آخر. ثمّ طلبت عليه الحجّة حتّى لو قطعت النظر عن الحجّة مثلا، ما كان يشككني فيه مشكك» (مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج2، ص10).

    شیخ اشراق، بر حکمت مشاء مسلط بوده و چند کتاب به شیوه مشائیان تألیف نموده و چنان‌که خود در کتاب حكمة الإشراق تصریح فرموده، به‌شدت تحت تأثیر حکمت مشاء و از مدافعان آن بوده است: «و صاحب‏ هذه‏ الأسطر كان‏ شديد الذبّ عن طريقة المشّائين في إنكار هذه الأشياء، عظيم الميل إليها و كان مصرّا على ذلك» (همان، ص156). پس اگر در حکمت اشراق به مشائیان ایراد و اشکالی وارد می‌سازد، با درک نسبتا دقیق و از روی فهم و تسلط بر افکار ایشان است.

    موضوع حکمت اشراق، نور است که مقابل آن ظلمت قرار دارد؛ برخلاف حکمت مشاء که موضوعش وجود است و مقابل آن عدم. نور در حکمت اشراق مشکک و دارای مراتب است که وجه افتراق و اشتراک در آن، همان نور است. از نور الأنوار که شدیدترین نور یا به عبارتی نور محض است، شروع می‌شود و تا عالم ماده، که در آن نور از شدت غلبه ظلمت چنان ضعیف شده که گویی هیچ نوری در آن نیست، پایان می‌یابد. بنیان‌ها و روش فکری حکمت اشراق با حکمت مشاء متفاوت است. شیخ اشراق تفاوت حکمت خود را با حکمت مشاء در این می‌داند که در حکمت اشراق، پایه و اساس، ذوق است همراه با بحث (استدلال)؛ ولی حکمت مشاء تنها حکمت بحثی و استدلالی است، خالی از ذوق و مشاهده (شرح حکمة الإشراق، قطب‌الدین شیرازی، ص40).

    از مهم‌ترین فیلسوفان و شارحان حکمت اشراق، می‌توان محمد بن محمود مشهور به شمس‌الدین محمد شهرزوری و محمود بن مسعود ملقب به قطب‌الدین شیرازی و صدرالمتألهین شیرازی را نام برد.

    اولین شرح بر حکمت اشراق، اثر شهرزوری است و چون شارحان بعد از او بیشترین استفاده را از آن کرد‌ه‌اند، اهمیت بسیار زیادی دارد. دومین شرح، شرح مزجی قطب‌الدین شیرازی است. این شرح، در عین ایجاز، روشن و قابل فهم است؛ لذا همواره مورد توجه فیلسوفان و پژوهشگران حکمت اشراق قرار گرفته و متن درسی بوده است؛ ناگفته نماند که بنا بر مشهور، شرح قطب در واقع تقریرات درس خواجه طوسی است.

    ملاصدرا نیز - با توجه به تعلیقاتی که بر شرح حکمة الإشراق نگاشته - از شارحان حکمت اشراق بشمار می‌آید. البته در جای‌جای حکمت متعالیه، رد پای حکمت اشراق به‌وضوح مشاهده می‌شود؛ به‌طوری که بسیاری از مبانی و قواعد فلسفی در حکمت متعالیه، ریشه در حکمت اشراق دارد؛ درعین‌حال نقدهای بسیار جدی و مبنایی هم در حکمت متعالیه نسبت به حکمت اشراق وارد شده است.

    پیشینه:

    مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی از همان سال‌های آغازین فعالیت خود، تحلیل آثار فلسفی و منطقی را در اولویت کاری خود قرار داد؛ لذا برنامه «نور الحكمة 2» و «نور الحكمة 3»، مشتمل بر بسیاری از کتب فلسفی و منطقی را با امکانات ویژه تولید کرد و در اختیار محققان نهاد. در ادامه نیز تمام کتب فلسفی صدرالمتألهین(ره) را به‌صورت تحلیل موضوعی، با نام «معجم موضوعی آثار ملاصدرا»، به محضر اساتید و پژوهشگران عرصه حکمت تقدیم نمود.

    دامنه محتوایی برنامه:

    آثاری که در این نرم‌افزار به‌صورت موضوعی مورد تحلیل قرار گرفته‌‌اند، عبارتند از:

    1. حكمة الإشراق؛

    2. شرح حكمة الإشراق (الشهرزوري)؛

    3. شرح حكمة الإشراق (قطب‌الدين الشيرازي)؛

    4. التلويحات اللوحية و العرشية؛

    5. المقاومات؛

    6. المشارع و المطارحات؛

    7.التعليقات علی شرح حكمة الإشراق (لصدرالمتألهين).

    این تحلیل موضوعی شامل موارد زیر است:

    _ چکیده‌نویسی متن (۲۲۳۶۴ موضوع)

    _ نمايه‌سازی (۲۷۵۰۷ نمايه)

    _ کليدواژه (۴۳۹۴ کليدواژه)

    تعداد کتاب‌ها
    10 عنوان کتاب
    • عربی: 7
    • فارسی: 4
    ممکن است برخی کتاب ها چندزبانه باشند.
    تعداد دیسک 1 DVD
    نوع دیسک CD
    تاریخ تولید
    دارای نسخه شبکه ای @Ph.No
    شناسه 057708 ـ 02202 ـ 8
    فضای مورد نیاز
    سیستم عامل ویندوز
    تولید کننده مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی
    نوع نرم‌افزار معجم موضوعی
    زبان رابط کاربر
    نسخه نرم‌افزار
    حجم نرم‌افزار 0.44 گیگابایت
    توضیحات نسخه
    قابلیت ها

    برخی امکانات و قابلیت ها

    * دسته‌بندی و دسترسی به کتب برنامه در محورهای:

    – کتاب‌های مورد علاقه

    – پدیدآورنده

    – کتب مرتبط

    – حکمت متعالیه

    – عرفان

    – حکمت اشراق

    – حکمت مشاء

    – زبان عربی

    – زبان فارسی

    * قابلیت جست‌وجو در متن کتب و موضوعات

    * استفاده از موتور جست‌وجوی جدید و پیشرفته

    * امکان ایجاد میز پژوهشی جهت انجام و ثبت پژوهش‌های کاربر

    * ارائه سيستم‌های مشترکات و مترادفات

    * چند دوره لغت‌نامه با قابليت جست‌وجو و ارتباط با متن

    * استفاده از رابط کاربری جديد با کاربری آسان

    * دسترسی به ابزار پژوه‌نگار جهت یادداشت‌برداری از کتب برنامه و ساماندهی آنها

    * قابلیت تغییر اندازه پنجره نمایش برنامه

    * امکان به‌روزرسانی برنامه و ارسال نظر توسط کاربر

    تگ ها فلسفه-حکمت-حکمت اشراق-شیخ اشراق-فلسفه اشراق-فلسفه مشاء-شهاب‌الدین-شیخ شهاب الدین سهروردی-سهروردی-صدر المتالهین-ابن سینا-حكمة الإشراق-شرح حكمة الإشراق-الشهرزوري-قطب‌الدين الشيرازي-التلويحات اللوحية و العرشية-المقاومات-المشارع و المطارحات-التعليقات علی شرح حكمة الإشراق-صدرالمتألهين-کتابخانه-نرم افزار-نرم افزار علوم اسلامی-نرم افزار پژوهشی-نرم افزار نور-نرم افزار آموزشی-دانلود نرم افزار-دانلود کتاب

    فهرست کتب

    إشراق هیاکل النور لکشف ظلمات شواکل الغرور
    مصحح: اوجبی، علی - شارح: دشتکی، منصور بن محمد - نويسنده: دوانی، محمد بن اسعد - نويسنده: سهروردی، یحیی بن حبش
    Language : عربی
    Publisher : مرکز پژوهشی ميراث مکتوب
    الرسائل الصوفية
    مترجم: بدر، عادل محمود - نويسنده: سهروردی، یحیی بن حبش
    Language : عربی
    Publisher : الهیئة المصریة العامة للکتاب
    المشارع و المطارحات
    نويسنده: سهروردی، یحیی بن حبش - مصحح: عالی‌پور، اشرف - مصحح: محمدی، مقصود -
    Language : عربی
    Publisher : حق ياوران
    المشارع و المطارحات (ترجمه)
    نويسنده: سهروردی، یحیی بن حبش - مترجم: طاهری، صدر الدین
    Language : فارسی
    Publisher : مجلس شورای اسلامی. کتابخانه، موزه و مرکز اسناد
    حکمة الإشراق (تعلیقه ملاصدرا)
    مصحح: حبیبی، نجف قلی - مقدمه نويس: حبیبی، نجف قلی - سایر: خامنه‌ای، محمد - نويسنده: سهروردی، یحیی بن حبش - شارح: صدر الدین شیرازی، محمد بن ابراهیم - مصحح: ضیایی، حسینشارح: قطب الدین‌ شیرازی‌، محمود بن‌ مسعود
    Language : فارسی
    Publisher : بنياد حکمت اسلامی صدرا
    رسالة أصوات أجنحة جبريل للسهروردي مع شرح لها
    مترجم و مقدمه نویس: بدوی، عبد الرحمن - نويسنده: سهروردی، یحیی بن حبش - محقق: کراوس، پل - محقق: کوربن، هانری
    Language : عربی
    Publisher : دار بيبليون
    شرح حکمة الإشراق (شهرزوری)
    نويسنده: شهرزوری، محمد بن محمود - محقق: ضیایی، حسین
    Language : عربی
    Publisher : پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى‏
    شرح حکمة الإشراق (قطب)
    شارح: قطب الدین‌ شیرازی‌، محمود بن‌ مسعود - اهتمام: محقق، مهدی - اهتمام: نورانی، عبد الله -
    Language : عربی
    Publisher : انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
    فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق شهاب الدین سهروردی
    نويسنده: غفاری، محمد خالد
    Language : فارسی
    Publisher : انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
    مجموعه مصنفات شیخ اشراق
    مصحح: حبیبی، نجف قلی - نويسنده: سهروردی، یحیی بن حبش - مصحح: نصر، حسین - مصحح: کوربن، هانری - مقدمه نويس: کوربن، هانری -
    Language : فارسی، عربی
    Publisher : وزارت فرهنگ و آموزش عالی. موسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگی (پژوهشگاه)

    برای دانلود لازم است ابتدا وارد سیستم شوید یا ثبت نام کنید.
    برای خرید نسخه دانلودی از دکمه زیر استفاده نمایید.
    Software Size: 444 MB  



    Pay

    با انتخاب لینک دانلود محصول با هدایت به بانک پرداخت کنید.

    Download

    پس از پرداخت آنلاین مبلغ و بازگشت به سایت، لینک دانلود نرم‌افزار برای شما فعال می گردد و شما می توانید نرم‌افزار را دانلود نمایید. لینک دانلود نرم‌افزار برای همیشه در پروفایل شما وجود دارد و شما می توانید در هر زمانی با مراجعه به سایت اقدام به دانلود نمایید.

    Enable

    علاوه بر لینک دانلود، کد فعال سازی نیز در اختیار شما قرار می گیرد. این کد فعال سازی، در پروفایل شما همیشه قابل دریافت می باشد. استفاده از سریال فعالسازی بسیار ساده می باشد. اطلاعات بیشتر

    Share your thoughts with other customers