دربــاره کتابخانه تخصصی امام رضا علیه السلام 1
نور از پي نور تا رسيد به هشتم نور؛
ز بزرگواريش گويند: كه رسد به اوج بالاها؛
نه فقط زمينيان، ملائك هم، بروند براي پابوسش؛
به كجا روي تو اي پر از مشكل؟ بنما رهي به سوي دل؛ كه همو دل است و هم دلبر؛ برهاند تو را ز هر مشكل؛
تو بدان كه رهرو آن مرد است، كه طريقتش چنين باشد: به محبت به او دهد ياري؛ و به معرفت همي شود سرشار؛ ز اطاعت كند غلامي اش؛ و به تسليم بُوَد برايش يار.
مركز تحقيقات كامپيوتري علوم اسلامي، در راستاي تلاشهاي خود مبني بر ارائه آثار ديني در قالب كتابخانه ديجيتالي، اين بار در پي عرض ارادت به آستان ملكوتي ثامن الحجج علي بن موسي الرضا(عليه آلاف التحية والثناء) و خدمت به دوستداران و رهروان ايشان، نرم افزار «كتابخانه تخصصي امام رضا(عليه السلام) ـ نسخه دوم» را تقديم مي دارد. اميد است قبول حضرتش قرار گيرد. در ادامه، جهت استفاده بهتر از اين كتابخانه وزين، «محتوا» و «امكانات» برنامه، توضيح داده خواهد شد.
الف ـ محتواي برنامه:
اين برنامه كه مشتمل بر 116 عنوان كتاب در 480 جلد، به زبان فارسى و عربى ميباشد، موضوعات: چهارده معصوم (عليهم السلام)، دوازده امام (عليهم السلام)، رسول خدا (صلى الله عليه وآله)، امام كاظم (عليه السلام)، امام رضا (عليه السلام)، امام جواد (عليه السلام)، اهل بيت (عليهم السلام)، تاريخ عباسيان، تاريخ عمومى، جغرافياى شهرها را در بر گرفته است. برخى از كتابهاى ارائه شده در اين برنامه كتابخانهاى، عبارت اند از:
1. آثار احمدى تاريخ زندگانى پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) و أئمه أطهار (عليهم السلام)
2. تحليلى از زندگانى امام رضا (عليه السلام)
3. جهاد شيعه در دوره اول عباسى
4. زندگانى حضرت امام موسى كاظم (عليه السلام)
5. جغرافياى تاريخى هجرت امام رضا (عليه السلام) از مدينه تا مرو
6. زندگانى چهارده معصوم (عليهم السلام)
7. مشاهير مدفون در حرم رضوى (5 جلد)
8. سيره معصومان (6 جلد)
9. سيرى در سيره أئمه أطهار (عليهم السلام) (28 جلد)
10. الإحتجاج على أهل اللجاج (2 جلد)
11. الإرشاد فى معرفة حجج الله على العباد (2 جلد)
12. عيون أخبار الرضا (عليه السلام) (2 جلد)
13. شرح الأخبار فى فضائل الأئمة الأطهار (عليهم السلام)(3 جلد)
14. المناقب (4 جلد)
15. الكافى (8 جلد)
16. تاريخ الأمم و الملوك (11 جلد)
17. أعيان الشيعة (12 جلد)
18. الذريعة إلى تصانيف الشيعة (26 جلد)
19. إحقاق الحق و إزهاق الباطل (34 جلد)
20. تاريخ الإسلام و وفيات المشاهير والأعلام (52 جلد)
21. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (110 جلد)
22. أخبار الدوله العباسيه
23. حياة الإمام محمد الجواد (عليه السلام)
24. تاريخ أهل البيت (عليهم السلام)
25. كامل الزيارات
ب ـ امكانات برنامه:
* نمايش متن
ـ دسترسي به متن و فهرست تمام آثار موجود در برنامه
ـ امكان انتخاب فهرست درختي و گزينشي و ارتباط آنها با متن، به همراه قابليت تطبیق دوسویه متن و فهرست
ـ قابليت انتخاب عنوان كتاب، جلد و صفحه به همراه امكان گسترده كردن صفحه متن و فهرست
ـ مقايسه دو متن از یک یا دو کتاب با یکدیگر به صورت همزمان
ـ محدود كردن دامنه متن و فهرست کتب به موارد دلخواه
ـ قابليت حفظ هر يك از متون یا فهرستهای انتخابی به طور مستقل، جهت دسترسي آسان به آنها
* جستجو
ـ جستجوي ساده و پيشرفته در متن و فهرست كتب برنامه
ـ قابليت حفظ هر يك از جستجوهاي انجام شده به طور مستقل، جهت دسترسي آسان به آنها
ـ محدود کردن دامنه جستجو به متن یا متون دلخواه به همراه قابلیتهای ویژه
ـ فهرست سازي توسط علائم عمومي جهت تهيه فهرستهاي پويا و متنوع از كلمات
* لغتنامه
ـ متن کامل چند دوره لغتنامه با امکان دسترسی به ريشه و مشتق کلمات
ـ ارتباط واژگان متون با لغتنامه های برنامه، جهت فهم آسان معنا
* پژوهش فعال
ـ ارتباط متن و فهرست كتب با بخشهاي دیگر برنامه، نظیر: نمايش، جستجو، قرآن، لغتنامه يا کتابنامه
ـ قابليت انتقال متن انتخابی به حافظه جانبی یا محیط Ms-word
* كتابشناسي يا كتابنامه
ـ دسترسي به اطلاعات مفيدي در باره نسخه شناسي هريك از كتب
* يادداشت برداري
ـ امكان انتقال متن یا فهرست مورد نظر به قسمت یادداشت برنامه
ـ قابلیت ذخيره سازي و ويرايش متن انتقالی در صفحه یادداشت
ـ انتقال متن از قسمت یادداشت به محيط Ms-word
* چاپ
ـ چاپ متن یا فهرست مورد نظر کاربر، به همراه قابليتهاي متعدد
* راهنما
ـ دسترسي به توضيحات مفيد در خصوص آشنايي بيشتر با قسمتهاي مختلف برنامه
* امكانات پژوهشي
ـ نمايه گذاري، حاشيه نويسي، رنگي كردن و علامت گذاري در متن با هدف بازیابی سریعتر مطلب و ثبتاطلاعات بیشتر مربوط به متون برنامه
ـ امکان مدیریت قابلیتهای پژوهشی برنامه توسط کاربر
* امكانات جانبي
ـ دسترسي به چند نوع صفحه كليد رايج و نيز چندين قلم نمايش جهت استفاده آسان از نرم افزار
ـ امكان مشخص كردن مسير براي ضبط پژوهشها به همراه قابليتهای متنوع
ـ قابلیت نمایش یا عدم نمایش اِعراب و سرصفحه در متون برنامه
درباره بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا (عليه السلام):
ایران اسلامی، این پايتخت تشیع، بیش از هزار سال مفتخر است كه قدمگاه وجود نازنين و سراسر نور عالم آل محمد(صلي الله عليه وآله)، السلطان علی بن موسی الرضا(علیه آلاف التحیة والثناء) گشته، و به یُمن بارگاه آسماني اش، تاج سرافرازي بر سر نهاده است.
اما بايد گفت، با وجود سخنان بسيار، نورانی، عالمانه و حکیمانه این سپهر پرفروغ منظومه امامت و رسالت، و با وجود اين همه ابزار اطلاع رسانی، در جهان چندمیلیاردی و پر از هیاهوی امروز، اندک افرادي هستند که شخصیت سترگ این امام همام(عليه السلام) را بشناسند و به راز کلمات گهربار این انسان کامل پی ببرند؛ بنابراين، اگر تمامي دستگاه های علمی و فرهنگی کشور، در تلاشی همه جانبه، بسیج شوند تا به منظور پی افکندن بناي رفیع تمدن جهانی اسلام، اندیشه ها و رهنمودهای ثامن آل محمد، حضرت امام رضا(عليه السلام) را به بشريت بشناسانند، هنوز در آغاز راه اند.
با گذشت سه دهه از برپایی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران، اکنون در دهه عدالت و پیشرفت كه کشور در مسیر تمدن سازی قدم بر می دارد، افتخار تازه اي نصیب بنياد بین المللی فرهنگي ـ هنري امام رضا(عليه السلام) شده است كه با همکاری «مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی»، دستاورد جدیدي را با استفاده از فناوری اطلاعات، ذيل عنوان «کتابخانه تخصصی امام رضا(عليه السلام)»، در اختیار محققان و دانش پژوهان قرار دهد.
این نرم افزار، با هدف گردآوری و ارائه مجموع کتابهایی که از قرن دوم هجری قمری تاکنون، درباره امام هشتم، حضرت امام رضا(عليه السلام)، به رشته تحریر درآمده، طراحی گرديده است. در نسخه اول اين كتابخانه، تمام اطلاعات (Data) موجود در مرکز تحقيقات كامپيوتري علوم اسلامي آماده سازی و ارائه شد؛ در نسخه حاضر كه نسخه دوم از اين نرم افزار ارزشمند مي باشد، ديگر منابع و اطلاعات به دست آمده، افزوده گرديد. بدیهی است، هر چه ناشران و مؤلفان محترم، این مرکز را در كامل كردن و به روزرساني این مجموعه ارزشمند، بیشتر یاری دهند، آثار مرتبط با آن امام همام، برای پژوهشگران و علاقه مندان حضرتش، در دسترس تر خواهد بود و محققان حوزوی و دانشگاهی، از سرچشمه فیّاض آن قرآن ناطق، بهره مندتر خواهند شد.
در اينجا لازم است، از نظارتهای علمی «پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات (وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)»، که برای نخستين بار، ابتکار تولید چنین اثر فاخری را مطرح كرده، و در تمام مراحل توليد، از همراهی و پشتيباني دریغ نورزیدند، سپاس گزاری گردد.
جوار آستان ملکوتی امام هشتم(علیه آلاف التحیة والثناء)
بنیاد بین المللی فرهنگی ـ هنری امام رضا(عليه السلام)
وجّه الآخرين بكتابة نقودكم ودراساتكم وآرائكم لتحديد هذا المنتوج.